یکسری سالی میباشد که مالیات مالیات بر ارزش افزوده از اقلام اثبات در فاکتورهای خرید گردیده‌است. این مالیات از مهم‌ترین اشکال مالیات غیرمستقیم میباشد که مصرف کننده آخرین مکلف به پرداخت آن میباشد و از آن‌جا که طیف عظیم ای از کالاها و سرویس ها را مشمول می توان به تیتر اصول حسابداری منبع بسیار اساسی برای تأمین میزان دارایی مایحتاج دولت شناخته گردیده‌است. در‌این نوشته‌ی علمی قصد داریم به تعریف و تمجید ارزش افزوده، طرز به حساب آوردن و پرداخت آن و وظایف مؤدیان بپردازیم.
در هر جامعه ای ابزار و تجهیزات فعال سازی کسب وکار و وصال به درآمد و فایده بوسیله دولت آن برای عموم آماده میشود. به همین عامل بر پایه ی ضابطه، اشخاص جامعه ملزم به پرداخت هزینه سود وری از تجهیزات و منابع مرزوبوم به دولت می باشند. این هزینه به عنوان مالیات بی واسطه و غیرمستقیم، انتخاب و پرداخت میگردد. ولی گفتنی میباشد مالیات تحت عنوان یک منبع درآمدی اساسی برای جامعه ها معرفی شد‌ه‌است که منابع مالی ما یحتاج برای اجرایی کردن تعهدات دولت و مهیا آوردن تجهیزات و سرویس ها رفاهی بیشتر برای اشخاص جامعه را تأمین می نماید. به نحوی که در بعضی کشورها 90 تا 98 درصد میزان دارایی دولت از روش دریافت مالیات تامین می گردد و اشخاص جامعه نیز با پرداخت آن هیچ مشکلی ندارند.
مالیات به گونه های مالیات بی واسطه و غیرمستقیم تقسیم میشود که اشخاص و مشاغل مختلفی مشتمل بر این قانون ها میشوند. یک کدام از مالیات های غیرمستقیم رقم خورده که در سال های اخیر در کشور ایران اهمیت اکثری پیدا نموده است، ارزش افزوده میباشد.
بر پایه ی ماده 3 ضابطه ارزش افزوده، تفاوت در میان قیمت کالاها و سرویس ها عرضه گردیده گرانبها کالاها و سرویس ها خریداری گردیده در یک زمان معلوم را با مالیات بر ارزش افزوده ذکر می نمایند. در واقع مالیات بر ارزش افزوده، مرتبط با یک متاع یا این که سرویس نمی‌شود و مراحل ساخت و ساز یا این که ارائه آن سرویس را مشمول میگردد. اکنون ارزش افزوده نوعی مالیات بر مصرف میباشد که در کلیه فرایند ساخت‌و‌ساز اخذ میگردد و وظیفه پرداخت آن بر عهده مصرف کننده میباشد که در هنگام خرید مال یا این که سرویس ها همدم با مبلغ جنس آن را می‌پردازد. در صورتیکه توجه کرده باشید در فاکتور خرید رستوران ها، پولی تحت عنوان مالیات بر ارزش افزوده به هزینه غذای توصیه گردیده شما اضافه میشود، که‌این مبلغ به عبارتی ارزش افزوده میباشد و بوسیله شما تحت عنوان مصرف کننده آخرین پرداخت میگردد. براین اساس فروشنده محصول و سرویس ها ملزم میباشد این مالیات را گردآوری و در طی های رقم خورده در دست سازمان کارها مالیاتی قرار دهد.
نکته : ما یحتاج میباشد دوباره اشاره کنیم که ارزش افزوده، یک مالیات تعدادی مرحله ای میباشد که در هرمورد از فرایند تعریف و تمجید گردیده در فرآیند ساخت و ساز تا مصرف پایانی، بسته به قیمت ساخت گردیده، مشتمل بر مالیات میشود. ولی خرید کالاها و سرویس ها واسطه ای از پرداخت مالیات معاف بوده و فقط مصرف کننده آخری ملزم به پرداخت مالیات مالیات بر ارزش افزوده ساخت‌و‌ساز گردیده برای کالا میباشد.
شیوه احتساب ارزش افزوده
برای احتساب ارزش افزوده دو طرز تفریقی و تجمعی تعریف‌و‌تمجید گردیده است که هر یک از این نحوه ها خویش در دو طریق بدون واسطه و غیرمستقیم توضیح داده گردیده اند. توضیح مجموع این شیوه ها از صبر این نوشته‌ی علمی بیرون میباشد، براین اساس صرفا شیوه گزینه استعمال در ضابطه مالیات کشور ایران را توضیح می‌دهیم.
در کشور ایران از طریق تفریقی غیرمستقیم برای به حساب آوردن و پرداخت ارزش افزوده استعمال میگردد. این طرز را می قدرت چنین توضیح اعطا کرد که فرض فرمایید خالق به هنگام خرید مواد نخستین ما یحتاج خویش، 9% مالیات بر ارزش افزوده مرتبط با مواد اول را در کنار فاکتور خرید خویش پرداخت می نماید. مال مد لحاظ خویش را ایجاد و آن را با به حساب آوردن 9% مالیات (برای قیمت اضافه گردیده در مرحله ایجاد) به خرده فروشان میفروشد. در اینجا تولید کننده ارزش افزوده را اخذ نموده است خرید بهترین نرم افزار حسابداری شرکتی ایرانی که بایستی در حین مقرر مالیات های گردآوری کرده را به سازمان کارها مالیات بپردازد. مبنی بر ضابطه خالق ملزم میباشد، اختلاف مالیاتی که از مشتری خویش اخذ نموده است با مالیاتی که به هنگام خرید مواد نخستین به فروشنده پرداخت نموده است را در چنگ سازمان کارها مالیاتی قرار دهد.
این راه برای خرده فروشان نیز درستی می نماید. یعنی خرده فروشان به هنگام فروش جنس آخرین به مصرف کننده، باید نرخ ارزش افزوده را به حساب آوردن و از مصرف کننده اخذ نماید؛ و هنگام واریز کردن ارزش افزوده به سازمان کارها مالیاتی، پولی که خویش تحت عنوان مالیات در هنگام خرید از سازنده پرداخته میباشد را معدود کرده و مبلغ اضافی را به اکانت سازمان مالیات واریز کند. براین اساس توشه ارزش افزوده بر دوش مصرف کننده آخرین میباشد و واسطه های جانور در فرایند ساخت و ساز تا توزیع فرآورده دربرگیرنده پرداخت ارزش افزوده نمی‌شوند.
براین اساس در صورتیکه بخواهیم در قالب فرمول این شیوه احتساب نرخ ارزش افزوده را نماد دهیم باید چنین بنویسیم که:
ارزش افزوده = (قیمت جنس خروجی)*نرخ مالیات – (بها جنس ورودی)* نرخ مالیات
یعنی در هر مرحله مالیات تک تک فروش احتساب و معیار مالیات پرداخت گردیده در مرحله پیش از آن کسر میگردد.
چه کالاهایی شامل ارزش افزوده می باشند؟
روی هم رفته می قدرت اذعان کرد تک تک سرویس ها و کالاهایی که در کشور ایران به فروش می رسند، شامل ارزش افزوده می‌باشند البته یک سری گزینه استثنا نیز برای این ضابطه در حیث گرفته شد‌ه‌است.
مورد ها معاف از ارزش افزوده:
کالاهایی که به آن سوی مرز صادر می گردند، به جهت ارز آوری و در سود رونق اقتصادی از این مالیات معاف گردیده اند.
محصول ها کشاورزی فرآوری نشده
دام و طیور زنده و گونه های کود، سم و بذر و نیز غذا دام و طیور
مجموع کالاهای مهم مانند برنج، روغن، گوشت، شکر، حبوبات، شیر، پنیر و سویا
اشکال دارو و اسباب و اثاث مصرفی درمانی
و مورد ها دیگر
تحت عنوان استثناء مایحتاج میباشد بدانید نرخ ارزش افزوده برای سیگار 12% و برای سوخت هواپیما 20% میباشد.
شیوه پرداخت مالیات مالیات بر ارزش افزوده
همان گونه که گفتیم، وظیفه اخذ ارزش افزوده بر عهده واحدهای اقتصادی میباشد که سند مالیات بر ارزش افزوده را دارا‌هستند. در واقع سوای داشتن مدرک مالیات بر ارزش افزوده، به حساب آوردن و اخذ مالیات بر ارزش افزوده در فاکتورهای فروش کاری مغایر ضابطه به‌حساب می‌آید. در نوشته‌ی علمی \"برای داشتن سند مالیات بر ارزش افزوده چه می بایست کرد؟\" به صورت کامل در این باره توضیح داده ایم. مبتنی بر ضابطه واحدهای اقتصادی مکلف می باشند هر سه ماه اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را ارسال و از این نحوه ارزش افزوده به حساب آوردن گردیده را به سازمان کارها مالیاتی پرداخت کنند. به‌این مراد مودیان مالیاتی ملزم می‌باشند اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را از روش سامانه یکدست ارزش افزوده به نشانی www.evat.ir حداکثر کاسه 15 روز از تاریخ انقضاء هر زمان تصویب نمایند. برای کامل شدن مراحل باید از قسمت اظهارنامه، تسلیم اظهارنامه معمولی را گزینش و بعداز ورود اسم کاربری و راز عبور خویش، داده ها دارای ارتباط به سال و زمان مد حیث برای کامل شدن اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را انتخاب کنند. در غایت به واسطه تصویب داده ها مایحتاج در هر مرحله، قبض پرداخت ارزش افزوده صادر میگردد که باید از روش درگاه های خزانه ملی این قبض پرداخت گردد.
مشمولین نام نویسی مالیات مالیات بر ارزش افزوده
ضابطه ارزش افزوده از از اولِ مهر 1387 در جمهوری اسلامی ایران اجرایی شد که مشمولان نام نویسی مدرک مالیات بر ارزش افزوده در هفت طبقه تقسیم و لیست آن ها در چندین مرحله اعلام شد. لیست مشمولان و عصر های وقتی اعلام این لیست در تحت آورده شد‌ه‌است.
او‌لین مرحله فراخوان در تاریخ 1/7/1387
كليه وارد كنندگان
كليه صادر كنندگان
كليه فعالان اقتصادي كه کل فروش كالاها و ارائه سرویس ها آن ها در سال ۱۳۸۶ سه ميليارد ريال يا بيشتر بوده میباشد
كليه فعالان اقتصادي كه تک تک فروش كالاها و ارائه سرویس ها آن‌ها در پنج ماهه آغازين سال ۱۳۸۷، يك ميليارد و دويست پنجاه ميليون ريال يا بيشتر بوده میباشد
دومی مرحله فراخوان در تاریخ 1/7/1388
كارخانه‌ها و واحدهاي توليدي كه براي آنان مجوز تأسيس و پروانه‌ي فایده‌برداري از وزارتخانه‌ي ذيربط صادر گردیده يا مي‌گردد
منفعت‌برداران معادن
ارائه دهندگان سرویس ها حسابرسي، حسابداري و دفترداري و همچنين سرویس ها مالي
حسابداران رسمي شاغل و شرکتهای حسابرسي عضو جامعه حسابداران رسمي ايران
ارائه دهندگان سرویس ها مديريتي و مشورت‌اي
ارائه دهندگان اشکال سرویس ها انفورماتيك، رايانه‌اي اعم از دشوار افزاري، قابل انعطاف افزاري و طراحي سيستم
متل‌ها و هتل‌هاي سه ستاره و فراتر
بنكداران، عمده فروش‌ها، مغازه‌هاي بلندمرتبه، واسطه‌هاي مالي، نمايندگان توزيع كالاهاي داخلي و وارداتي و صاحبان انبارها
نمايندگان موسسه‌هاي تجاري و صنعتي، اعم از داخلي و خارجي
مؤسسات حمل و نقل موتوري و باربري داراي جواز از مراجع ذيربط، زميني، دريايي و هوايي باربري (به استثناء واحدهايي كه تنهاً به فرمان حمل و نقل مسافر اشتغال دارا‌هستند)؛
مؤسسات مهندسي و مهندسي مشاور
مؤسسات تبليغاتي و بازاريابي
سومی مرحله فراخوان در تاریخ 1/1/1389
کل افراد حقیقی وواقعی و حقوقی که در دو مرحله گذشته دربرگیرنده اجرای نظام ارزش افزوده نشده اند، بدین شرط که در سال 1387 یا این که 1388 کل فروش فرآورده یا این که سرویس ها معاف یا این که غیرمعاف آن‌ها برابر یا این که بیشتر از 3 میلیارد ریال باشد
چهار‌مین مرحله فراخوان در تاریخ 1/7/1389
کار های زمینه بند «ب» ماده96قانون مالیاتهای بی واسطه با هر معیار فروش یا این که درآمد
صاحبان كارگاه هاي صنعتي
صاحبان مشاغل ساختماني , تأسيسات فني و صنعتي , نقشه كشي , نقشه برداري , محاسبات فني و محاسبه
چاپخانه داران,ليتوگرافها,صحافها , ارائه دهندگان سرویس ها چاپ وگرافيستها
صاحبان مراكز ارتباطات رايانه اي
وكلا ,كارشناسان ,مترجمان رسمي دادگستري,مشاوران حقوقي , حسابداران رسمي و اعضاي سازمان هاي نظام مهندسي .
پژوهشگران , پژوهش گران و كارشناسان آزادكه به تهيه و ارائه طرح هاي تحقيقاتي اشتغال دارا هستند .
دلالان , حق العمل كاران و كارگزاران .
صاحبان مراكز فرهنگي , هنري , فرهنگسراها , كانون هاي فن اي و انجمن هاي صنفي و تخصصي .
صاحبان سينماها , تماشاخانه ها و مكان هاي تفريحي و ورزش.
صاحبان مشاغل فيلم برداري , دوبلاژ , مونتاژ و ساير سرویس ها سينمائي
پزشكان و دندانپزشكان كه داراي مطب می‌باشند و دامپزشكان كه به رشته دامپزشكي اشتغال دارا‌هستند
صاحبان آزمايشگاهها , راديولوژي ها , فيزيوتراپي ها , سونوگرافي ها , الكتروانسفالوگرافي ها , سي تي اسكن ها , تالار هاي زيبايي و ديگر ارائه دهندگان سرویس ها بهداشتي و طبي و غيرطبي.
صاحبان ميهمان سراها , ميهمان پذيرها و مسافرخانه ها.
صاحبان تالارهاي پذيرايي , رستوران ها , تهيه كنندگان غذاهاي فراهم , ارائه دهندگان سرویس ها پذيرائي و كرايه دهندگان ظروف.
صاحبان دفترها سندها رسمي.
صاحبان تعميرگاه هاي مجاز و اتو سرويسها.
صاحبان نمايشگاه ها و مغازه هاي اتومبيل و بنگاه هاي معاملات املاك و تاکسی هاي كرايه اتومبيل.
سازندگان و فروشندگان طلا و جواهرات و جواهر .
عاملان فروش و فروشندگان آهن آلات
پنج‌مین مرحله فراخوان در تاریخ 1/7/1390
همه افراد حقوقی که در چهار مرحله قبلی شامل فروشگاه ساز اینترنتی اجرای نظام ارزش افزوده نبوده و در هرمورد از سال های 1387، 1388 و 1389 آحاد فروش مال یا این که سرویس ها آن‌ها برابر و یا این که بیشتر از یک میلیارد ریال باشد.
ششمی مرحله فراخوان در تاریخ 1/1/1394
افراد حقیقی وواقعی و حقوقی زمینه ماده 98 ضابطه مالیات های بی واسطه که در مشاغل پایین فعال می‌باشند:
چلوکبابی ها
تالار های غذاخوری
سفره منزل های سنتی
اغذیه فروشی های زنجیره ای
با مالکیت واحد و هویت و تیتر تجاری واحد سوای در حیث تصاحب کردن مساحت محل کسب وکار و نوع تایید صلاحیت
هفتمی مرحله فراخوان در تاریخ 1/7/1395
همگی افراد حقوقی فعال با هر حجمی از فروش یا این که درآمد (متاع و سرویس) (به استثنای افراد حقوقی با عمل‌های تنها معاف مسئله ماده (۱۲) ضابطه ارزش افزوده)
آنچه خریدار و فروشنده در ارزش افزوده بایستی رعایت نمایند
بر پایه ی تمجید این نوع از مالیات، توشه پرداخت بر عهده مصرف کننده آخری میباشد اما خالق و توزیع کننده محصول ها مکلف به گردآوری و وصول مالیات به سازمان مالیات میباشد. براین اساس خریدار و فروشنده ملزم به رعایت کردن قانون ها در لحاظ گرفته گردیده می‌باشند تا در‌این در میان کاری غیر قانونی اعمال نشود.
مودیان که ملزم به ایفا مالیات بر ارزش افزوده برای تولید ها خویش می‌باشند بایستی از روش نام نویسی در سامانه evat.ir مدرک مالیات بر ارزش افزوده را اخذ و برای دارای اعتبار بودن آن اقدامات ما یحتاج برای تمدید را مبذول کند.
مالیات بر ارزش افزوده بایستی در فاکتورهای قانونی که مطابق با استانداردهای حسابداری میباشد، تصویب خواهد شد که خصوصیت اسن فاکتورها مشخص و معلوم بودن داده ها بدون نقص خریدار و فروشنده میباشد. مؤدی ما یحتاج میباشد هر سه ماه حداکثر تا 15 روز بعداز انقضای مهلت رقم خورده به ارسال اظهارنامه و جابجایی مبلغ مالیات به سازمان مبادرت کند. ولی بیان این نکته مایحتاج میباشد که هر واحد اقتصادی که مؤدی ارزش افزوده میباشد، تحت عنوان خریدار پولی به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت نموده است. به همین ادله به هنگام پرداخت قبض مالیات بایستی مبلغ مالیات بر ارزش افزوده پرداخت گردیده را تحت عنوان پیش پرداخت از مبلغ مالیات بر ارزش افزوده ای که از مشتریان اخذ نموده است، کسر کرده و اضافی را به اکانت واریز کند. در حالتی که که مؤدی بستانکار گردد میتواند برای عودت وجه درخواست خویش را تصویب نماید و در غیر این شکل این مبلغ تحت عنوان به عصر های آتی انتقال می یابد.
در مقابل خریدار نیز مکلف میباشد از اعتبار مدرک مالیات بر ارزش افزوده مؤدی اعتقادوباور نتیجه ها کرده و از او فاکتور قانونی که داده ها ظریف کمپانی، شماره سریال و تاریخ، شناسه ملی و یا این که شماره اقتصادی دو طرف خریدار و فروشنده را تصویب نموده است، اخذ کند. همینطور موردنیاز میباشد نسخه برداری فاکتور و مدارک اعتبار تأمین کننده در مستندات کمپانی تصویب و مراقبت گردد تا در طول رسیدگی اداره مالیات بر ارزش افزوده گزینه نظارت قرار گیرد.
اعتراض به مالیات و دلایل رقم خورده
مؤدی مانند دیگر مالیات ها قادر است به ارزش افزوده رقم خورده اعتراض نماید. این اعتراض باید حداکثر 20 روز پس از ابلاغ اسناد مطالبه مالیات به طور کتبی به سازمان کارها مالیاتی تسلیم گردد. در شکل عدم اخذ طومار اعتراض، مالیات رقم خورده قطعی و مؤدی مکلف به پرداخت آن میباشد. پرونده اعتراض در بازه 20 روز از مجال اخذ اعتراض یا این که تاریخ انقضاء مهلت اعتراض جهت رسیدگی به هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی ارسال میگردد. رای این هیئت ما یحتاج الاجرا میباشد مگر اینکه مؤدی یا این که مأموران مالیاتی به آن اعتراض داشته باشند که در اینصورت پرونده مالیاتی ذکر شده به هیئت حل اختلاف مالیاتی تجدید حیث واگذار میشود.
مورد نیاز میباشد بدانید در صورتیکه پرونده مالیاتی در اثر اعتراض مؤدی به هیئت بدوی نبی خواهد شد، مایحتاج میباشد مؤدی آن نصیب از مالیات مقبول را پرداخته و درخواست اعتراض را برای اضافی اختلاف تصویب کند. همینطور در شرایطی‌که درخواست اعتراض مؤدی در هیئت تجدید حیث مردود خواهد شد، می بایست هزینه رسیدگی به اعتراض برابر با 1% تفاوت مالیاتی که مؤدی به آن اعتراض داشته میباشد را بپردازد.
مزیت های اتخاذ ارزش افزوده
این نوع از مالیات در بالا مختص کشورهای اروپایی بوده میباشد اما تخت گاز در اکثری از کشورهای پیشرفته و در حالا بسط ترویج پیدا کرد. برای این نوع از مالیات می اقتدار مزایا و معایب مختلفی را برشمرد که درایت از مزیت های پرداخت مالیات میتواند به ارتقا فرهنگ و تمدن مالیات مفید واقع گردد.
مزیت هایی که ارزش افزوده میتواند برای جامعه به یار داشته باشد:
منبع درآمد تازه برای تأمین مخارج دولت
به صورت کلی مالیات تحت عنوان منبع درآمد دولت در لحاظ گرفته گردیده است و از آن جا که این نوع مالیات طیف عظیم ای از کالاها را مشمول میگردد، منبع درآمدی مهمی برای دولت شناخته گردیده است. مالیات هایی که با غرض تولید تعادل در توزیع درآمدها گزینش میگردند، مبنا مالیاتی کوچک خیس و نرخ مالیاتی بالاتری دارا‌هستند و همین نرخ بالا دلیلی میباشد برای فرارو گریز مالیاتی و اجتناب از پرداخت مالیات. ولی ارزش افزوده، اساس مالیاتی وسیعی داشته و نرخ نسبتاً پایینی را دربرگیرنده میگردد، در فیض با مقاومت کمتری برای پرداخت مواجه می گردد.
گریز مالیاتی دستکم
همان گونه که گفتیم نرخ تحت این مالیات، فرارو گریز مالیاتی را دربین مودیان کاهش میدهد. همینطور در عدم پرداخت ارزش افزوده هم فروشنده و هم خریدار مشغول خواهند شد و از این شیوه نظام کنترلی موثری در پرداخت مالیات تعریف و تمجید گردیده است.
سهولت در در اختیار گرفتن و حسابرسی
از‌آنجا‌که نرخ ارزش افزوده مبتنی بر اقلام فروش محصول و سرویس ها تصویب گردیده در فاکتور فروش به حساب آوردن میشود و صورتحساب های دارای ربط در دفترها حسابداری و اپ حسابداری تصویب میشود، در دست گرفتن حسابها و حسابرسی شل خیس خواهد بود.
یک کدام از مهم‌ترین نگرانی ها در اجرا ارزش افزوده، احتمال ارتقاء تورم میباشد چون در فرایند گوناگون فروش، ارزش مجموع گردیده فروش را ارتقا میدهد.