あぶくさぶく

あぶくさぶく

トルコ語あれこれ

Amebaでブログを始めよう!
Vur Abalıya

バルケシルの市場で 口論が起こりました. 一人は 目の粗いマントを着た男、その相手は ウールのズボンをはいた男でした. 口論は ますます激しくなって 殴る蹴るの喧嘩になってきました. そこで 近くの商店の主人が 店の男たちに 二人を引き離すよう命じました. 店の男たちは 喧嘩している男たちのそばへ 行くのですが とても割って入れる状態ではありませんでした. これを見た店の主人が 怒鳴ります. 「何やってるんだ、ぶん殴って 引き離せ.」 店の男が尋ねます.「旦那、どっちを殴りましょう?」 店の主人は考えます. 「一人は 目の粗いマントを着ていたから貧乏人ってことだ、その相手はウールのズボンをはいていたから金持ちというわけか.」 自分に災難が 降りかからないよう、店の主人は こう言います. 「目の粗いマントを着たほうを殴れ. 目の粗いマントの方だ.」

"Vur Abalıya. (目の粗いマントを着たほうを殴れ.)" という言葉は <声のないもの、力のないものに 荷をしょわせる>、<声のない、頑固でない人から自己犠牲が期待されること> という意味で使われているようです.


101 Deyim 101 Öykü

Vikisözlük


ベリーダンスショー(イスタンブル)

黄色いブーツのメフメット

イズミルのある旦那が ある日の朝 執事を呼びました.「今日 アイドゥンから メフメットという方が来られるから 駅まで行って お出迎えしなさい.」 執事は すぐ出かけようとしましたが 思い返したように 主人に 尋ねました.「メフメットさんを 存じ上げないのに どうやって見つければいいんで・・・」 「何言ってるんだ 、背が高くて、中年で、口髭を生やして、黄色いブーツを履いているからすぐわかるさ.」
執事は 馬車に乗って駅に向かいました. 列車が到着して 乗客が降りてきました. ところが 乗客の多くが <背が高く、中年で、口髭を生やして、黄色いブーツを履いていた>ので 執事は困ってしまいました. 執事は メフメットという名前を呼んでみようと考え、「黄色いブーツを履いたメフメットさん、アイドゥンから来た 黄色いブーツを履いたメフメットさん!!」 と叫びました.
これを聞いて くすくす笑いする人も. 「彼は いったい誰を探してるのかね.」 「誰って 黄色いブーツを履いた メフメットさんを探してるんだよ.」

<黄色いブーツを履いたメフメットさん> という表現は <どこの誰だかわからない人>という意味で つかわれているそうです.

ちなみに この当時 黄色いブーツが 流行っていたので 皆 黄色いブーツを 履いていたんだそうです.

101 Deyim 101 Öykü

Ekşi Sözlük


市場 (イスタンブル)

116.bölüm Yayın: 18 Aralık 2013

私は 気づかなかったんですが、前回の放送分で Safevi Devleti(サファビー朝)のことが 述べられていたようです. そして Safevi Devleti が イランのことだとされていたことに対して 一部から 抗議の声が あがっているらしいです. 抗議の声を上げたのは 現在のイラン西部に住む アゼリ人たち. アゼリ人は トルコ系の民族です. 彼らに言わせれば Safevi Devleti は アゼリ人の王朝だと言うことなんですけど、日本でも サファビー朝は イラン(ペルシャ)の王朝ということになっていると思いますが、さて・・・

Süleyman の命令で Bayezid のいるキュタヒャで 過ごすことになった Hürrem は ほどなく Bayezid と Huri Cihan が関係を持っていることを 知ってしまいます. こんなことを Süleyman が知れば ただではすみません. Hürrem は 禁を破って 首都に戻ります.

Star TV - Muhteşem Yüzyıl 116.bölüm


Hürrem saraya dönmüş. Hürrem Süleyman'la görüştü. Tabii Süleyman hâlâ kızgındı. Ama Hürrem da ümitsizdi. Hürrem affedilmesini istedi de Süleyman "Seni asla güvenebilmek olmam, asla." dedi.

Herkes Süleyman'ın odasının önünde bekliyordu. Fatma Mihrimah ile konuşuyor. Hürrem odadan çıkınca Cihangir ile sonra Fatma ile grüştü.

Mustafa bahçedeki çardaktayken haber geldi Atmaca zindandaymış.

Rüstem zindana geldi. "Kime hizmet ediyorsun?" diye sordu Atmaca'ya. Atmaca "Aslında himet ettiği kişi bir kadın." Rüstem "Tahmin ettiğim gibi Fatma sultan ya da Şah sultan." Atmaca "Bir sultan olarak doğru ama onlar değil. Hürrem sultan."

Rüstem zindandan çıkarken Mustafa geldi. Atmaca kurtardı.

Mustafa ile Fatma.

Mihrimah ile Hürrem.

Atmaca yatakta. Mustafa ziyarete geldi.

Nurbanu gizlice Selim'in bir kadınla görüştüğünü gördü. Selim gittikten sonra evine girip o kadını sorguya çektiğinde kocasj döndüğünden kaçtı.

Mustafa ile Cihangir.

Rüstem Edirne'den getiren adam ile konuşuyor. Adam "Bed senin istediğini yaptım. Sıra sende."

Mustafa Süleyman ile konuşuyor.

Rüstem Süleyman ile konuşuyor.

Yahya Atmaca'nın yatağa geldi. Yahya Atmaca'ya başka yere gitmesini söyledi.

Nurbanu Gazanfer ile konjşuyor. Gazanfer gördüklerini unutmasını söyledi de Nurbanu kabul etmedi.

Edirne'den gelen kişi Rüstem'in çağrılı oldu.

Nurbanu hâlâ dönmediği zaman Selim onu çağırdı. Nurbanu gelmeyince Selim onun odasına gitti. Tam o zaman dönmüştü.

Mustafa gemiye gelip reis ile konuştu, tartıştı.

Edirne'den galen adam Süleyman'a bir mektup verdi.

Nurbanu kalfa ile kınuşuyor.

Süleyman Roma hakkında düşünüyor. Derhal divan toplantısını hazırlattı.

Bayezid bir hafta başka yere gidiyor. Bu sırada Mustafa bey Huri Cihan'ı göndermesini çalışıyor, Hürrem'in emriyle.

Divan toplantısında sefer hakkında konuşurdu.

Mehmet paşa Hürrem ile görüştü.

Cihangir ile Mustafa bahçede. Mustafa çıktıktan sonra Cihangir Yahya ile konuştu.

Süleyman Mustafa'ya ses verdi. Sefer hakkında konuştular. Süleyman onu saltanat naibına tayin etti.

Bunu uzaktan gören Hürrem hoşlanmadı.

Lala Nurbanu'ya karşı asilik vardı.

Mihrima ile Rüstem. Oraya Hürrem geldi. Rüstem Mustafa saltanat naibına tayin edildiğini söyledi.

Huri Cihan arabada. Ama sonunda Mustafa bey aldatıcı olduğunu öğrendi. Mustafa bey Huri Cihan'ı Bayezid'den ayrılmasını çalışıyor. Ama Huri Cihan söyledi ki büyük sır varmış.

Hürrem ile Süleyman.

Nurbanu Selim'e şarap getirdi, ben her şeyi biliyorum içki içerse sarayda iç diye. Mustafa'nın yeni tayin hakkında konuştular.

Gazanfer'e Dimitri adlı biri geldi. Ormandaki kadının kocasıdır. Selim'le görüşmek istedi.

Nurbanu Gazanfer'e onu takip etmesini söyledi.

Mihrimah'ya biri mektup gönderdi. Aşk mektuptu. O mektubunu ateşe koydu. Hemen sonra Hürrem geldi.

Mustafa bey Bayezid'e sefer başlacağını, Mustafa saltanat naibi olacağını söyledi. Huri Cihan geldi. Belki de büyük sır sayesinde ayrılmaz oldu mu?

Mustafa ile Mahidevran. Mihrünnisa ve bebek ile de görüşrü.

Mihrimah aşk mektup yazan Edirneliye mektup yazıyordu. Rüstem döndü. Rüstem Mihrimah'nın odasına girip mektubunu okudu. Mihrimah kızgındı.

Selim Nurbanu nasıl öğrendiğini merak etti. Nurbanu "Sen içki içmeye tövbe ettin ama olamadı, senin tek kadın ben olmalıydı ama bunu da olamadı. Sen bana güven ben de sana güveneceğim."

Selim Dimitri'ye ne istediğini söyle dedi ya Dimitri hoşlanmadı.

Vatikan.

Avusturya'dan heyet geldi.

Bayezid'in maliyetinden Süleyman'a mektup geldi ama ulak kendisi Süleyman'a vermesini ısrar etti. O mektupta Şehzade Mustafa ve Mihrünnisa arasında ilişki olduğunu bebek de olduğunu açıkladı.

Mihrimah saraydaki Rüstem'in odasına gelip "Ben Rüstem'den boşanmaya karar verd." dedi.


シルケジ駅(イスタンブル)

Hayır Dua

呪いや悪態とは 正反対に 祈りや願いといったものも トルコ語には 多いです.
結婚や病気など 個々の場面に応じたものも多いです.
Allah ağız tadıyla oturmayı nasip etsin! 新しい家に住むときなど
Allah anal babalı büyütsün! / Allah bahtını açık etsin! 子供が 生まれたときなど
Allah bir yastıkta kocatsın! 結婚したとき
Allah işini rast getirsin! / Allah zihin açıklığı versin! 入社、入学
Allah şifa versin! 病気の治癒
Hayırlı, uğurlu olsun! 新しい家に住むとき
などなど


(Ahrette) Fatma anamıza komşu olasın.
Acı yüzü görmeyesin.
Âfiyet – şeker olsun.
Ağzını hayra aç.
Allah ağız tadıyla oturmayı nasip etsin!
Allah anal babalı büyütsün!
Allah ayrılık vermesin.
Allah bahtını açık etsin!
Allah bahtınla güldürsün!
Allah bereket olsun!
Allah bereket versin!
Allah bir yastıkta kocatsın!
Allah çirkinler bahtı versin!
Allah damatlığını da göstersin!
Allah işini rast getirsin!
Allah kaz bela vermesin!
Allah kimseyi aç-açık bırakmasın.
Allah kolaylık versin!
Allah rahatlık versin!
Allah sana kara kaşlı kara gözlü gelinler versin!
Allah seni al başlı gelinlerden etsin!
Allah şifa versin!
Allah tamamına erdirsin!
Allah zihin açıklığı versin!
Allah’ım beni affet.
Ambarına buğday yağsın!
Babanın canına rahmet.
Bahtın açık olsun.
Başına devlet kuşu kona.
Bereket yağa, yerden toplayasın!
Bereketi Allah’tan olsun.
Beytullaha yüz süresin.
Bolluğun başından aşa.
Bulut sana gölge olsun!
Ciğer acısı görmeyesin.
Çıran her dâim yakılı kalsın.
Dal – budak salasın.
Dâmatlığını da görürüz inşâllah.
Darlık yüzü görmeyesin.
Dilin, dudağın şirin kala!
Ekenin-doğuranın eksik olmasın.
Ellerin sıcak sudan, soğuk suya değmesin!
Ermişlerden olasın.
Evine buğday yağsın!
Evlâdınla binbir yaşa.
Geçmiş olsun.
Gez-dolan yavrum beyler ile, top kuyruk taylar ile!
Güle güle oturun.
Gurbet yüzü görmeyesin.
Hatır soranların çok olsun.
Hayırlı – uğurlu olsun.
Hayırlı dersler.
Hayırlı güler.
Hayırlı işler.
Hayırlı, uğurlu olsun!
Hızır yoldaşın olsun.
Hızırın yeşil avcunu göresin!
İki cihanda azîz ol.
İyi yolculuklar.
Kesenin dibini görmeyesin.
Kınan kutlu olsun.
Kış kışlığını bilsin, kuş kuşluğunu.
Konak gelini olasın!
Mahallenin bütün kızları oğluma gergef işlesin!
Muhabbetiniz dâim ola.
Muhânete muhtaç olmayasın.
Nasîbin-kısmetin bol ola.
Ocağın küllensin, bahçen güllensin.
Ömrün uzun kısmetin gür olsun.
Resûl aleyhisselâm seni kayıra.
Şansın açık olsun.
Siftahı sizden (senden), bereketi Allahtan.
Tâlih kuşu başına kona.
Tekerine taş dokunmasın!
Tepene sarı buğdaylar yağsın!
Uğurlar olsun.
Üreyesin, Türeyesin.
Üstünde paralansın!
Var ol.
Yokluk yüzü görmeyesin.
Zürriyetin bol ola.


シルケジ駅(イスタンブル)

Beddua

トルコ語には 呪い、悪態に関する言葉が たくさんありますね. それにしても 難しい言葉が多いですね. "olasın" は 現代語では "olsun" と 読み替えられるでしょうけど.

Acılara tuş olasın!
Adı batasıca.
Adın bata.
Ağzına sapan taş deye!
Ağzından od çıksın.
Ağzın-dilin kurusun.
Ah diyesin başını dizine çalasın!
Ah diyesin kan tüküresin.
Aklını sırtlanlar yesin!
Aklının bardağı kırıla!
Aklının kabı kurusun!
Alev yiyesin!
Alevin tependen çıka!
Allah seni attan indirip eşeğe bindire!
Altın adın pul ola!
Altın üstüne kitlene!
Anan baban başın ucunda meleye.
Anan baban fesinle, ğüskülünle, terliğinle oynaya!
Ayağı çolak başı kabak olasın!
Azrâilin demir pençesine (rast) gelesin.
Bağrına taş basasın.
Bahçede gül, lale bitsin!
Bahtın karara.
Balaların ardında meleye.
Başına bit düşsün.
Başına yıldırım düşsün!
Başının derisinden davul edeler.
Bayram günü et bulamayasın - Evin baykuş yuvası ola!
Bayramlar pazarına çıkamayasın.
Bekarlıktan kurtulamayasın - Gözüne biber yarpağı!
Bit içinde yüzesin!
Boğazın kurusun da bir yudum su verenin olmasın.
Büyük adam olasın, dallanasın budaklanasın, tam güleceğin zaman ağlayasın!
Canı(n) çıksın.
Çarık ayapından kesilmesin!
Ciğerine nüzul inesice (ciğerine ağrı insin)
Damında baykuş öte!
Dayandıpın ağaç yıkılsın!
Ecdadının kabri eşek nahırı ola.
Ekmeğin – aşın olsun da yiyecek hâlin olmasın.
Ekmek atlı ola, sen yaya kopup kavuşamayasın!
Eli kurusun.
Elin ekmek belin kuşak görmesin.
Ellerin ardına gele.
Er bulamayasın inşallah!
Evinde baykuşlar banlaya.
Evlâtlarının hayrını görmeyesin.
Fidan iken devrilesin.
Fırfıriğe (nezle) tutulasın.
Geri yanın başına gele.
Gidişin ola (da), dönüşün olmaya.
Gömleğin alev ola!
Gorunda (mezarında) dik oturasın.
Gözüne biber yaprağı.
Gözünü toprak doyursun.
Hava’n (fiyakan) batsın inşâllah.
Hayrını görmeyesin.
Hoppacık oluver (birdenbire öl) inşâllah.
Huyun – suyun batsın. (Huyun – suyun kurusun.)
İki ayağı yanmış ite dönesin!
Sırtını bit yesin, ekmeğin it yesin!
Tandırda balık olasın!
Topal ayapın kırılsın!
Yudumun ağzında kala!


イスタンブルの犬は イズミルの犬のようには 眠らない.

115.bölüm Yayın: 11 Aralık 2013

アマスヤからは ムスタファが イェニチェリの軍団を引き連れて 首都に向かっているという報せがリュステムのところに上がってきました. 謀反なのか.

Star TV - Muhteşem Yüzyıl 115.bölüm


Mustafa Yeniçerilerle birlikte payıtahta geliyor diye haber geldi. İsyan mı çıkıyor?

Süleyman derhal payitahtı korumak için emir verdi. Ama çok üzgündü.

Donanmada Atmaca'dan haber bekliyor.

Atmaca biri tarafından tutkulandı.

Mihrimah Rüstem ile konuştu.

Selim ormanda ava çıkıyordu. Orada bir kadın ile tanıştı.

Njrbanu bebeğin ağlamaktan rahatsız oldu. O zaman Selim döndü.

Bayezid ile Huri Cihan.

Hürrem Fahriye ile arabada. Bayezid'in Kütahya sancağa gidiyor.

Bu ziyaret Bayezid'e çetin mesele oldu. Huri Cihan'ı nasıl ifade edilir?

Cihangir ve Mihrimah Mustafa için endişeleniyor. Onlar Süleyman ile görüşmeye geldi de Süleyman kimse ile görüşmüyor.

Rüstem Atmaca'yı tutukladığı kişi ile konuşuyor. Atmaca'yı tutuklattığı kişi Rüstem'di.

Büyük Yeniçeri askerleri Mustafa'nın askerlerin karşıya çıktı. Ve onların başı Mustafa'ya hemen sancağa dönmesini söyledi. Yoksa isyan sayılır diye.

Rüstem Süleyman'a Mustafa'nın askerleri büyüereö payitahta yaklaşıyor dedi.

Hürrem Kütahya'ya vardı. Bayezid, Lana ve çocuk karşıladı. Bayezid neden Hürrem'in gelmesini merak etti de Hürrem doğru cevap vermedi.

Mustafa payitahta geldi. Cihangir bunu merakla bakıyordu. Oraya Mihrimah geldi. Rüstem karşılad
Rüstem askerlere karar sizin diye söyledi de Mustafa hemen Süleuman'la görüşmesini istedi.

Mustafa Süleyman ile görüştü. Tartışma başladı. Ama Mustafa zehirli kaftanı gösterip konuşunca Süleyman da anlamaya başladı.

Atmaca işkence yapılıyor.

Süleyman Yeniçeri başını çağırdı. Neden Mustafa'larla katıldığını sordu. Yeniçeri başı Mustafa'nın isyan olmayacağını anladığından birlikte geldiğini anlattı.

Süleyman Rüstem'e sordu kim kaftana zehir koydu diye.

Donanmada kaygı devam eder.

Cihangir ile Mustafa. Cihangir kaftan bu saraydan çıkmadan zehirlendiğini söyledi.

Süleyman Ali ağadan kim zehirlediğini araştırma istedi. "Rüstem dahil hiç kimseye haber olmayacak." şekilde araştırma yapılacak.

Bahçedeki çardakta Hürrem Mustafa bey ile konuşuyor. "Bayezid'in Huri Cihan ile alakası kalmadı, değil mi?" diye sordu.

Ormanda Bayezid ile Huri Cihan.

Mustafa ve Cihangir Rüstem ile karşılaştı. Mustafa ve Cihangir Süleyman ile görüştü. Rüstem'in kaftanın payitahtan çıkdıktan sonra zehirlendiği fikrine karşı Cihangir kaftan payitahtan çıkmadan zehirlendiğini emin diyecekti ama sonunda sadece tahmin dedi.

Selim Mustafa'nın haberleri duyunca rahatsız oıuyor, sonunda şarap istediğini Gazanfer'e söyledi.

Hürrem de bu habere çok kızdı.

Gazanfer'in yerini Nurbanu geldi, şarap içse de pişman olacağını söyledi.

Atmaca'ya yapılan sorgulamaya devam eder. "Kim seni Mustafa'nın yaına gönderdi?" diye.

Rüstem Edirne'ye gitmiş. Mihrimah ile Fatma sohbet eder.

Selim daha önce tanıştığı kadının evinde. Şarap verildi.

Rüstem biriyle görüşüp ondan bir iş istedi.

Ali paşa Süleyman'a budukları haber saldı.

Mihrimah Süleyman'a geldi.

Rüstem, Mihrimah ve Fatma sohbet ediyor. Sonra Rüstem çıktı. Edirne'den görüştüğü kişi geldi.

Hürrem'e bir mesaj geldi. Huri Cihan burada olduğunu öğrenmiş. Hürrem hemen Huri Cihan'ı buoup ifadesini aldı.

Edirne'den gelen adam divan toplantıda Süleyman ile görüştü. O zehirlenmiş kaftandan söz etti. Demek ki zehirlenmemiş.

Süleyman Mustafa'yı çağırdı. Sonunda anlaşırdılar.

Hürrem Bayezid ile tartıştı.


ガラタ橋

果物の煮物の油が切れた
Hoşafın Yağı Kesildi

イェニチェリの兵士にとっては 食べることは 大きな関心事. 食事では まずピラフが 給されました. それに続いて 果物の煮物が 給されるのですが、給仕係は ピラフをよそうのに使ったシャモジを 果物の煮物にも 使っていたために ピラフの油が 果物の煮物にも ついていました.
やがて 調理の責任者が交代になりました. 新しい責任者は この油まみれの果物の煮物に 激怒します. ただちに 果物の煮物に 油がつかないように 改善されました.
ところが 兵士たちの反応は 意外なものでした. 彼らは 油のついた果物の煮物が 好きだったんです.

ということで <果物の煮物の油が切れた>という言葉は <出来事の無意味さ加減に 言葉が見つからない>あるいは <滑稽な言い訳を 増やす>といった意味の慣用句になったそうです. なんか 彼らの食の好みが見えて おもしろい.


101 Deyim 101 Öykü

Kültürel Bellek
http://www.kulturelbellek.com/hosafin-yagi-kesildi/

Ekşi Sözlük
https://eksisozluk.com/hosafin-yagi-kesilmek--463207


教会 (ミュンヘン)

114.bölüm Yayın: 04 Aralık 2013

スレイマンは ヒュッレムに対して 罰を与えようとはせず深く考え込んでいます. ヒュッレムとは 会おうとすらしません. 一方でセリムに 王子が誕生. ところが ここでスレイマンが 意外な行動にでます. 更年期を 迎えてしまったヒュッレムではなく 若いナーゼニを連れて セリムのいる マニサに 旅立ったというんです.

Star TV - Muhteşem Yüzyıl 114.bölüm

Selim'in sarayında eğlence.

Süleyman yolda.

Rüstem'e Amasya'dan çok şikâyet mektupları ulaştı. Zaten öyle iş çeviriyordu.

Selim sarhoştu, kızlar dans ediyor, müzik çalıyor.
Böyle durumda Süleyman ile görüştü. Süleyman çok kızdı.
Nurbanu korkuyordu başka sancağa tayin edilebileceği diye. Nazeni geldi.

Rüstem ile Mihrimah konuşuyor. Mihrimah Mustafa için endişeniyor. Oraya Cihangir geldi. Cihangir girer girmez Rüstem yolla çıktı.

Nazeni ile Nurbanu konuştu.

Mihrimah Hürrem ile konuştu.

Cihangir Mustafa'ya bir mektup yazdı. Fatma geldi. Sohbet ettilef.

Selim ile Nurbanu. Selim "Hünkarımız zinhar yüzüme bakmaz."

Cihangir Atmaca ile görüştü. Mektup ona verdi,

Selim ile Süleyman. Selim özür diledi.

Sümbül haremden çıkıyor. Afife hatun da endişeleniyor. Sümbül azat edildiğini söyledi.

Hürrem, Mihrimah ve Fahriye konuşuyor. Afife geldi. Hürrem ona azat kağıdını gösterdi.

Fatma ile Atmaca bahçede konuşuyor. Fatma Rüstem'in niye acele Manisa'ya gitmesini merak eder.

Selim ile Njrbanu.

Sümbül Hürreme veda etmeye geldi. Sonra kızlarla da veda etti.

Bayezid Amasya'daki Mustafa'yı ziyaret etti. O sarayda Huri Cihan ile de görüştü.

Nazeni ile Nurbanu sohbet ediyor.

Süleyman bebeğin adını Murat koydu.

Bayezid ile Huri Cihan konuşuyor. Bundan sonra nasıl olacak diye endişeleniyor, Huri Cihan.

Mahidevran da endişeleniyor onlar burada kalmasını Süleyman bilmese nasıl olacak diye.

Manisa'daki çarşda Süleyman gizlice Selim'in hadisesinden öldüğü kişinin eşiyle görüştü.

Hürrem Süleyman'a mektup yazdı.

Selim Gazanfer ile konuşuyor. Oraya Süleyman geldi. Camiye namaz kılmaya gidiyordu. Yürüyerek konuştu. Sonunda Selim'i affetti.

Bayezid ile Mustafa konuşuyor. Bayezid yakında nikah kıyacağını söyledi. Mustafa ona Mihrünnisa'yı tanıştırdı. Mustafa da Mihrünnisa ile nikah kıydığını söyledi. Aslında şehzadeler nikah kıymak yasaktır.

Nazeni ile Nurbanu konuşuyor. Kavga gibi oldu ve Nazeni balkondan düştü.

Selim ile Süleyman sofrada. Nazeni düştüğnü haber geldi. Ölmüş.

Atmaca Cihangir'in mektubunu Mustafa'ya getirdi.

Rüstem Amasya'ya gelince Süleyman ile görüşmek istedi. Rüstem Amasya'dan gelen mektuplar gösterdi. Amasya'dakiler Mustafa'yı "Sultan" dediğni de söyledi.

Mustafa, Yahya ve Atmaca konuşuyor.

Süleyman yalnız bir yere gitti. Eskiden İbrahim ile birlikte sandığı gömdüğü yere.

Bayezid Mustafa ile veda etti.

Selim ve Rüstem yürüyerek konuşuyor.

Süleyman payıtahta dönüyor.

Mihrimah ile Cihangir sohbet ediyor. Cihangir Mustafa'yı endişeleniyor.

Mustafa, Yahya, Atmaca ve Mihrünnisa.

Süleyman dönmüş. Hürrem, Mihrimah, Cihangir, Fatma ve Gürfem karşılaştı da Süleyman sadece "Çekilebilirsiniz." dedi. Herkes şaşakaldı. Çekildikten sonra heres Nazeni öldüğünü öğrendiler.

Bayezid de kendi sarayya döndü. Huri Cihan ile birlikte. Bayezid'in çocukların annesi biraz üzülmüş.

Hürrem Rüstem ile görüştü.

Fatma ile Cihangir Nazeni hakkında konuşuyor.

Rüstem eve dönüp Mihrima ile görüştü.

Bayezid'in kâhya'ya göre Huri Cihan orada kalmak mümkün değil. Ama Bayezid onu eyvallah ettirdi.

Selim ve Nurbanu konuşuyor. Nurbanu içki hazırlattı de Selim istemedi.

Cihangir Hürrem'e geldi. Cihangir Süleyman'ın davranışın nedeni Rüstem getirdiği mektuplar mı diye sordu. Hürrem her şeyi öğretti.

Mihrünnisa ile Mahidevran konuşuyor.

Cihangir Süleyman ile görüştü. Mustafa'yı savundu.

Hürrem tekrar Süleyman'a mektup yazdı. Sonra Süleyman'a geldiğin de görmek istememiş.

Divan toplantıda.

Hürrem'e Fahriye bir haber getirdi. Süleyman Mustafa için bir kaftan yapmasını emretti.

Gece Ali paşa Rüstem'in sarayına geldi mühim bir haber var diye. Rüstem buna kızdı.

Sandık içinde kaftan. Cihangir oraya hediye koyacak diye sandık saraya yollandı ama Cihangir'e gelmedi. Başka kişi sandığa zehir koydu.

Sandık Amasya'ya değdi. Mustafa onu giyecekti ama Mahidevran durdurdu. Mahidevran onu getiren kişiyi giydirdi. O öldü.

Mustafa payıtahta gidiyor.

Hürrem çok mektup yazdı. Süleyman onların birini okudu.

Süleyman Hürrem'e geldi. Ama affetmeye değildi. Süleyman Hürrem'in Bayezid'in yanında kalmasını emretti.



学芸会
$あぶくさぶく
長年の習慣は 変えられない
Kırk Yıllık Kâni, Olur Mu Yanı?

エブベキル・カーニは 時の大宰相からも 認められた詩人でした. ブカレストに 住んでいるときに 美しいルーマニア女性と知り合いました. 彼女に プロポーズしたのですが、彼女の返事は はっきりしないものでした. 彼女が承諾を ためらったのは、彼女が キリスト教徒だったからでした.
それに 気づいた エブベキル・カーニは 彼女に ムスリムに なるよう 勧めてみました. 彼女は 家族に相談しますが、家族は 逆に エブベキル・カーニがキリスト教に 改宗するべきだという意見でした. 最初は おどろきましたが、やがて 彼もそれに同意します.
ほどなくして イスタンブルから 呼び出しがかかります. 大宰相は 彼を問い詰めます. これに対して 彼は どんなに 彼女を愛してしまったかを 語り始めました. これを制止しようとした 大宰相に対して 彼は、「普通 人は 信仰を告白する際には 本心からするもの. だけど、私は 舌先で言っただけなんですよ. 40年も カーニでいたのに そんなこと 出来っこありませんよ.」


なお、上の話は "101 Deyim 101 Öykü" という本を 概略 訳したものですが、"Uldağ Sözlük" では 大宰相相手ではなく、正式に結婚する前に Papaz efendi と 交わした会話ということになっています. そのほかにも いくつか違いがあります. Ebubekir efendi というのは 1792年に 亡くなった 実在の人物のようです.

現在では、<人は 長い間に身についた習慣を 簡単には変えられない>という意味で 使われるようですが、こういう人物もいたのかと思うと ちょっと ほっとしますよね.


Uludağ Sözlük




学芸会でも ゼイベッキ
$あぶくさぶく
Türk Müsünüz?

先日 ネットである記事が 話題になってました.

Genom Türkiye

元ネタは "National Geographic" 誌による 遺伝子調査のようなんですが、それについて述べる前に、前提の知識を概略しておきましょう.

ヒトの遺伝子には x 染色体、y 染色体という2種類の性染色体があります. ヒトは 卵子と精子が 合体する際に 卵子と精子から 一つづつ性染色体を受けつぎ、それに応じて 受精卵 つまり 子供の性が決定されることになります. x-x なら 女、x-y なら男というわけです. なお、受精前の卵子は y 染色体を持っていませんから 受精して y-y という組み合わせに なることは 普通は ありません.

この y 染色体を調べることにより 人類の系譜を調べようというのがこの研究の目的です. y 染色体を調べるわけですから 父系を調べることになります. ちなみに、これとは別に 母系を調べる方法もあり、それが ミトコンドリア DNA を調べる方法です. ミトコンドリアは 通常の染色体のように 細胞核の中に あるのではなく、細胞核をとりまく細胞質のなかに浮いています. ミトコンドリアは 一説に 昔は別の生物だったのが その生物と共生するようになって やがて一体化したものだそうで、今でも 独自の DNA を 持っています. ミトコンドリア自体は 一般の細胞や卵子だけでなく 実は 精子にも あるんだそうです. ただし、受精には関与しないので 最終的に 受精した後に 分裂を開始した細胞の中にある ミトコンドリアは 母親由来のものということになります. したがって ミトコンドリアの DNA を 調べれば 母系をたどれるというわけです.

閑話休題、今日は 父系の話です. "National Geographic" が 行ったのは ヨーロッパから中東あたりにかけての y 染色体を 広く調べることで、それにより たとえば ある民族に どの程度 いろんな民族の要素が含まれているか 推測することができます. 上のトルコのサイトが 注目したのは 現代のトルコ人の血の中に どの程度中央アジア由来の血が 流れているかということです.

トルコには <大トルコ民族主義>とでも言うべき思想の流れがあって、ウイグルも ウズベクも カザクも アゼリも 皆 トルコ人で 兄弟という考えます. Turanizm と 言われたりもします. そこまで はっきり 考えてなくても 自分たちの祖先は 中央アジアから来たと 感じているトルコ人は 多いと思います. それに対して 今回の研究は 意外な事実をつきつけました.

それによると、現代トルコ人の血の中には 2つの中央アジア由来の遺伝子がある、ただし それら二つを足しても トルコ人の血の 6% にしかならないというんです. 残りの 94% は 中央アジア以外から、恐らくは イラン、アラブ、カフカス、ロシア、東欧、ギリシャなどから 受け継いだものということになります.

もちろん この研究結果に 疑問を呈することも可能でしょうが、ここでは 研究結果自体には 異議を差し挟まないということで 考えていきたいと思います.

上のサイトに、それぞれの国民(民族)の血に どのような要素が含まれているかを示した円グラフが あります. それによると ロシア、ウクライナ、ポーランドでは ある要素、フランス、イギリス、スペインなどでは 別の要素、フィンランドでは また別の要素が それらの国民(民族)の多数を占めています. 例えば スペイン人の75% 以上が 同じグループに 属しているようです. これに対して トルコでは 細かいグループに別れていて 多数を占める要素がありません.

ここからは 私の感想なんですけど、トルコ人の血が細かいグループに 分かれているというのは トルコ人が 次から次に 違う民族との遭遇、別れを繰り返したことを 意味してるんじゃないですかね. さらに言えば、それらの遭遇において トルコ人は 常に 多数派ないし優勢な側に属していたことも意味するんじゃないかと 思います. というのは 多数派に属していなければ 相手の民族に吸収されてしまう可能性が高まります. 例えばブルガル族という民族の例があります. 今は ブルガリアという国名になって残ってます. 現在のブルガリアは キリスト教国で 典型的な東欧の国という感じがします. 本来のブルガル族は トルコ系の民族です. ただ、少数派だったために 次第にスラブ化し 最終的には 名前しか残りませんでした.

いずれにしても、こういう風にして トルコ人の血には たくさんの民族の痕跡が残されることになったんじゃないでしょうか. 中央アジアの血が 6% しか残ってないと 聞けば、トルコ人に蒙古斑が少ないのも うなづけます. もっとも <蒙古斑>自体は 白人にも見られるものだそうですので、トルコ人に 蒙古斑がないと言われるのは トルコ人が <蒙古斑>という概念を 知らないために 赤ん坊のお尻に 青黒いものを見ても それが見えないということの方が 大きいんだろうと思いますが.


絨毯を織る女性、伝統的なズボン シャルヴァルを はいてます.
$あぶくさぶく