Trong giai đoạn đầu đời, trẻ nhỏ trải qua giai đoạn tăng trưởng mạnh cả về thể lực lẫn năng lực nhận thức. Bên cạnh việc cung cấp đủ năng lượng, việc lựa chọn các chất dinh dưỡng phù hợp giữ vai trò rất then chốt trong việc hình thành nền tảng trí tuệ cho trẻ. Trong số đó, DHA là cái tên liên tục được các chuyên gia đề cập. Gợi ý các loại thực phẩm giàu DHA giúp bé tăng cường phát triển trí não hiệu quả
1. DHA là gì và tại sao trẻ nhỏ cần được bổ sung đầy đủ?
DHA là một dạng axit béo không no thuộc nhóm Omega-3, tham gia trực tiếp vào cấu trúc của tế bào não và võng mạc mắt. Ở trẻ nhỏ, DHA tham gia hình thành các liên kết thần kinh, từ đó giúp quá trình nhớ, tiếp thu và phản xạ với thế giới xung quanh.
Không chỉ giới hạn ở vai trò với trí não, DHA còn ảnh hưởng tích cực đến thị giác, hệ miễn dịch và sự tăng trưởng toàn diện của trẻ. Trong khi đó, khả năng tự sản sinh DHA của trẻ nhỏ lại không cao. Nếu chế độ ăn không được bổ sung đầy đủ, trẻ có nguy cơ thiếu chất dinh dưỡng thiết yếu này trong giai đoạn phát triển then chốt.
2. Ưu điểm của việc cung cấp DHA từ nguồn thực phẩm tự nhiên
So với việc đơn thuần phụ thuộc vào các chế phẩm bổ sung, việc bổ sung DHA từ nguồn thực phẩm tự nhiên mang lại nhiều giá trị lâu dài. Các thực phẩm giàu DHA thường cung cấp đồng thời nhiều dưỡng chất khác như chất đạm, vitamin và khoáng chất, giúp trẻ tiếp nhận cùng lúc nhiều dưỡng chất có lợi cho cơ thể.
Ngoài ra, việc làm phong phú bữa ăn với các thực phẩm giàu DHA khác nhau còn giúp trẻ làm quen với nhiều hương vị, hạn chế tình trạng biếng ăn và hình thành nếp ăn uống lành mạnh từ sớm. Khi được áp dụng hợp lý, chế độ ăn giàu DHA có thể giúp sự phát triển não bộ một cách tự nhiên và ổn định lâu dài.
3. Các nhóm thực phẩm giàu DHA nên có trong thực đơn của trẻ
3.1. Nhóm cá có lượng chất béo dồi dào
Một trong những nguồn cung cấp DHA phổ biến nhất không thể không nhắc đến các loại cá chứa nhiều chất béo như cá hồi, cá trích, cá mòi nhỏ hoặc cá cơm biển. Không chỉ chứa DHA, nhóm thực phẩm này còn bổ sung protein chất lượng cao cùng nhiều dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của trẻ.
Việc bổ sung cá vào chế độ ăn giúp tăng cường hoạt động của não bộ và thị giác, đồng thời giúp nâng cao hệ miễn dịch. Tuy nhiên, phụ huynh nên kiểm soát lượng cá ở mức vừa phải, khoảng một đến hai bữa mỗi tuần, đồng thời lựa chọn các cách chế biến nhẹ nhàng để giữ trọn giá trị dinh dưỡng. Những loại cá có khả năng nhiễm kim loại nặng nên được hạn chế trong thực đơn của trẻ.
3.2. Nhóm hạt và hạt khô
Các loại hạt như óc chó, hạt hạnh nhân, điều hay hạt bí ngô cũng là nguồn cung cấp chất béo có lợi cho hệ thần kinh. Ngoài DHA và Omega-3, nhóm thực phẩm này còn giàu khoáng chất và vitamin cần thiết giúp tăng cường hoạt động của hệ thần kinh.
Khi đưa các loại hạt vào chế độ ăn của trẻ, phụ huynh cần lưu ý đến độ tuổi phù hợp và khả năng ăn nhai. Với trẻ nhỏ, nên xay nhuyễn hoặc sử dụng thành dạng mịn để tăng tính an toàn.
3.3. Trứng gà và thực phẩm từ trứng
Lòng đỏ trứng là món ăn quen thuộc trong bữa ăn của nhiều gia đình, đồng thời cũng là nguồn bổ sung DHA tương đối. Bên cạnh đó, trứng còn chứa nhiều dưỡng chất hỗ trợ hoạt động não bộ như choline, vitamin B và chất đạm.
Để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, phụ huynh nên cân nhắc lượng trứng hợp lý với từng độ tuổi.
3.4. Rong biển và tảo thực phẩm
Rong biển và tảo là nhóm thực phẩm nhưng lại giàu DHA và epa. Những axit béo này giúp hoàn thiện chức năng não bộ và thị giác, đồng thời bổ sung nhiều vi chất quan trọng cho sự phát triển thể chất.
Do lượng i-ốt trong rong biển tương đối cao, phụ huynh cần kiểm soát lượng sử dụng, chỉ nên cho ăn với mức độ hợp lý và chia nhỏ khẩu phần để hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
3.5. Nhóm dầu thực vật
Những loại dầu nguồn gốc thực vật như dầu hạt cải, dầu lanh hay dầu đậu phộng là nguồn cung cấp axit béo thiết yếu cho trẻ. Khi được dùng hợp lý, nhóm thực phẩm này giúp hỗ trợ hoạt động của não bộ và góp phần bảo vệ hệ thần kinh trung ương.
Phụ huynh có thể bổ sung một lượng vừa phải dầu vào cháo của trẻ mỗi ngày, tùy theo độ tuổi của trẻ và mức tiêu hao năng lượng. Việc lựa chọn sản phẩm có xuất xứ rõ ràng và bảo quản đúng cách cũng là điều cần thiết để đảm bảo chất lượng.
3.6. Các loại hải sản quen thuộc
Tôm biển, cua, mực tươi và các loại hải sản quen thuộc cũng giúp bổ sung DHA cho thực đơn của trẻ. Ngoài ra, hải sản còn chứa selen – khoáng chất giúp tăng cường sức đề kháng và hạn chế nguy cơ bệnh thường gặp.
Khi nấu hải sản cho trẻ, cần đảm bảo độ tươi của nguyên liệu, chế biến kỹ và thay đổi đa dạng để hạn chế khả năng dị ứng cũng như mất cân bằng dinh dưỡng.
3.7. Thực phẩm dinh dưỡng từ sữa
Bên cạnh thực phẩm tự nhiên, các sản phẩm dinh dưỡng từ sữa có tăng cường chất béo, vitamin và khoáng chất thiết yếu cũng là lựa chọn tiện lợi giúp trẻ bổ sung năng lượng mỗi ngày. Với kết cấu dễ ăn, dễ sử dụng và hương vị đa dạng, nhóm thực phẩm này thích hợp với trẻ nhỏ trong giai đoạn hoạt động nhiều và tiếp thu nhiều.
Việc kết hợp hợp lý giữa nguồn thực phẩm tự nhiên và thực phẩm bổ sung giúp trẻ nhận được nguồn dưỡng chất đa dạng, giúp phát triển đầy đủ.
4. Những lưu ý khi xây dựng chế độ ăn giàu DHA cho trẻ
Khi cung cấp DHA cho trẻ, phụ huynh cần quan tâm đến sự đa dạng và cân bằng trong chế độ ăn. Không nên tập trung quá nhiều vào một nguồn thực phẩm mà cần phối hợp nhiều nguồn khác nhau để tối ưu hiệu quả hấp thu.
Bên cạnh DHA, khẩu phần của trẻ cũng cần cung cấp đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng khác như protein, vitamin, khoáng chất thiết yếu và xơ thực phẩm. Việc quan sát phản ứng của trẻ khi thử món ăn mới sẽ giúp phụ huynh điều chỉnh chế độ ăn phù hợp với mỗi giai đoạn phát triển.
Tổng kết
DHA là chất dinh dưỡng giữ vai trò then chốt trong việc hình thành trí não, thị giác và thúc đẩy sự tăng trưởng toàn diện của trẻ nhỏ. Việc cung cấp DHA thông qua các thực phẩm tự nhiên là cách tiếp cận lành tính, dễ thực hiện và mang lại hiệu quả lâu dài. Khi được thiết kế một khẩu phần ăn phong phú, hợp lý và phù hợp với độ tuổi, trẻ sẽ có nền tảng dinh dưỡng vững chắc để phát triển khỏe mạnh cả về thể lực lẫn trí tuệ.
>> Xem thêm: